Baby Led Weaning. Όταν αφήνουμε το μωρό μας να φάει μόνο του, δηλαδή να ταίσει τον εαυτό του από την πρώτη μέρα εισαγωγής στερεών τροφών. Ακούγεται τρελό, κι όμως είναι ότι πιο φυσιολογικό μπορεί κανείς να σκεφτεί! Χωρίς μπολ, πιάτα, ειδικά κουτάλια, χωρίς καν εσένα τον γονέα. Το μόνο που χρειάζεται είναι ένα καρεκλάκι με μεγάλη επιφάνεια τραπεζιού και μπόλικη διάθεση για καθάρισμα μετά μαζί με υπομονή και κυρίως πίστη στην φυσική διατροφή των προγόνων μας.

Πώς έτρωγαν λοιπόν τα απανταχού μωράκια πριν την ανακάλυψη των μπλέντερ;

Παραδοσιακά οι γονείς τάιζαν τα παιδιά τους στερεές τροφές από αρχαιοτάτων χρόνων. Συνήθως η πρώτη τους τροφή ήταν ψωμί βουτηγμένο σε γάλα, νερό ακόμη και κρασί, και η σύσταση ήταν σαν μια πουτίγκα βρόμης. Αναλόγως την παράδοση του εκάστοτε λαού, στο μωρό δινόταν και μασημένη τροφή από τον γονέα ή ρύζι βρασμένο πολύ επίσης σε σύσταση πουτίγκας.

Όταν το 2002 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας άλλαξε την έναρξη στέρεων τροφών από 4 μηνών σε 6 μηνών, η παιδιατρική κοινότητα αναγνώρισε ότι στους 6 μήνες ένα μωρό είναι ικανό να μασήσει, να πιάσει και να ενασχοληθεί με την τροφή πολύ καλύτερα από ότι ένα μωρό 4 μηνών το οποίο μπορεί να τραφεί μόνο με πουρέ και κρέμα. Έκτοτε, ενδελεχής έρευνα πάνω στο Baby Led Weaning έχει αποδείξει την υπεροχή του σε σχέση με τον συμβατικό τρόπο σίτισης.

Ας δούμε τί είναι η μέθοδος του Baby Led Weaning.

Μια μέθοδος σίτισης αυτοεξυπηρετούμενης, χωρίς κουτάλι όπου με την αφή τα μωρά πιάνουν τις τροφές, τις περιεργάζονται και αποφασίζουν τι και πόσο θέλουν να φάνε. Το όνομά της δηλώνει τον σταδιακό απογαλακτισμό από τον θηλασμό με την ταυτόχρονη έναρξη της τροφής.

Βασίζεται στο γεγονός ότι ένα μωρό πρέπει πρώτα να μάθει να μασάει και μετά να καταπίνει. Ενώ με τον πουρέ το μωρό μαθαίνει πρώτα να καταπίνει και μετά να μασάει. Ουσιαστικά μαθαίνει πώς να τρώει.

Ο έλεγχος βρίσκεται στα χέρια του, όχι στα δικά μας. Αυτή η δυνατότητα που δίνεται σε ένα μωρό να ελέγχει την ποσότητα και το είδος της τροφής του, έχει αποδειχτεί ευεγερτικός σε πολλαπλά επίπεδα.

Ποιά είναι τα οφέλη της

• Αναπτύσσει σημαντικές κινητικές δεξιότητες όπως :
  Συγχρονισμός μελών σώματος
  Επιδεξιότητα δακτύλων
  Σταθερότητα βραχίονα- ακρας χείρας
• Αισθητηριακή ανάπτυξη με οξυδέρκεια αφής, όσφρησης, όρασης, γεύσης.
•  Ανάπτυξη ενδιαφέροντος για το φαγητό μέσω της ενεργής συμμετοχής στην διατροφή του.
• Εξερευνούν μόνα τους τις τροφές και εξελίσσουν την αντίληψή τους.
• Υιοθετούν πιο γρήγορα ενδιαφέρον για το φαγητό και το αναζητούν.
• Αποδέχονται περισσότερες τροφές συγκριτικά με τα παιδιά που ακολουθούν συμβατική σίτιση κάτι που οδηγεί σε περισσότερη ποικιλία στην διατροφή τους.
• Κατανόηση της όψης της τροφής και εξοικείωση ουσιαστική με αυτήν.
• Αναπτύσσουν προσωπική επιθυμία για να δοκιμάσουν νέα τροφή
• Εξερευνούν μόνα τους τις τροφές αντί να τις προωθούμε βίαια στο λαιμό τους.
• Μειώνεται σημαντικά ο κίνδυνος εμφάνισης παχυσαρκίας.

Ποιοί είναι οι φόβοι ενός γονέα.

Τρείς είναι οι κύριοι φόβοι ενός γονέα: Η πνιγμονή, η ελλιπής πρόσληψη θρεπτικών συστατικών και η μη φυσιολογική αύξηση βάρους. Ο κυριότερος φόβος λοιπόν είναι η πνιγμονή. Φυσικά και δεν θέλεις το μωρό σου να πνιγεί, και αυτό σε τρομάζει απίστευτα, όμως δεν είναι εύκολο να πνιγεί ένα μωρό. Το αντανακλαστικό κατάποσης υπάρχει όμως πρέπει να μάθουν πως να το λειτουργούν και μέχρι να τα καταφέρουν μπορεί να κάνουν κάποιους ήχους που ακούγονται ανησυχητικοί όμως δεν έχουν καμία σχέση με πνιγμό. Είναι απλά το μωράκι σου που μαθαίνει. Και είναι πολύ χαρούμενο! Ένα μωρό ξέρει πώς να προστατεύσει τον εαυτό του, και δεν θα μπορούσε να πνιγεί τόσο εύκολα όσο φανταζόμαστε. Αντίθετα, η σίτιση με το κουτάλι το οποίο προωθεί απευθείας τα τρόφιμα στο πίσω μέρος του στόματος, είναι πιο πιθανό να προκαλέσει πνιγμό. Ένα μωρό που δεν μπορεί ακόμη να καταπιεί δεν μπορεί και να προωθήσει την τροφή προς τα πίσω. Αναπτυξιακά το ίδιο το μωρό μας, ξέρει πώς να χειριστεί την τροφή. Επίσης, η έλλειψη δοντιών δεν σημαίνει αδυναμία μάσησης. Τα ούλα των μωρών είναι πολύ δυνατά και κάλλιστα μπορούν να κόψουν μία τροφή. Ένα σημείο ενδοιασμού είναι επίσης το αν η μέθοδος BLW οδηγεί σε χαμηλότερο βάρος σώματος. Αυτό έχει μελετηθεί σε randomized control trials, που αποτελούν τις πιο έγκυρες έρευνες, και το αποτέλεσμα ήταν ισάξιο με αυτό της κλασικής μεθόδου. Το ίδιο ισχύει και για την πρόσληψη των θρεπτικών συστατικών. Πάμε λοιπόν να δούμε τα επιστημονικά στοιχεία.

Επιστημονική έρευνα

Η ερευνητική κοινότητα έχει ασχοληθεί διεξοδικά με την μέθοδο αυτή και όλο και περισσότερες παιδιατρικές εταιρείες όπως η Αμερικάνικη Παιδιατρική εταιρεία την περιλαμβάνουν στις συστάσεις τους. Εχει αποδειχτεί ότι η μέθοδος αυτή συγκριτικά με την συμβατική μέθοδο με λιωμένες τροφές με κουτάλι δεν υστερεί καθόλου από άποψης βάρους σώματος των βρεφών καθώς η πρόσληψη των θρεπτικών συστατικών είναι ίση και στις δύο περιπτώσεις. Επίσης ο κίνδυνος πνιγμονής δεν φαινεται να είναι μεγαλύτερος μεταξύ των δυο μεθόδων. Το BLW υπερτερεί όσον αφορά το αίσθημα κορεσμού βοηθώντας το μωρό να καταλαβαίνει πότε χορταίνει.(5). Το 2012-2014 διεξήχθει η έρευνα BLISS- Baby-Led Introduction to SolidS- η οποία ερεύνησε τρια σημεία : Tο επίπεδο σιδήρου, την αύξηση βάρους σώματος και το ενδεχόμενο πνιγμονής μεταξύ ομάδας βρεφών υπό BLW και βρεφών που τρέφονταν με κουτάλι. Στο έτος και στα δυο έτη ηλικίας μετά απο παρακολούθηση δεν βρέθηκαν διαφορές σε κανένα απο τα τρία σημεία.(3) Άρα το BLW όχι μόνο είναι εντελώς ασφαλές αλλά και υπερτερεί λόγω των σημείων που εξηγήθηκαν στην παράγραφο παραπάνω με τα οφέλη της. Σημαντική παρατήρηση είναι αυτή της μεγαλύτερης απόλαυσης στο φαγητό με την μέθοδο BLW σε σχέση με την κλασική μέθοδο. (1) Η ίδια έρευνα επίσης δεν βρήκε διαφορά στο βάρος σώματος των βρεφών.

Πως ξεκινάμε! Ετοιμασία της τροφής.

Εφόσον λοιπόν το μωρό σου πληρεί τις απαραίτητες προυποθέσεις που είναι να μπορεί να κάτσει στην καρέκλα με ίσια πλάτη, να μην πέφτει πίσω ή μπροστά, να αγωνιά να πιάσει τροφές, να απλώνει τα χέρια σαν να ζητά να φάει από το φαγητό σου, τότε, είναι πανέτοιμο να μασήσει!

Η διατροφή λοιπόν ενός μωρού που θηλάζει, από 6 μηνών και μετά αν και ξεκινάει με στερεές τροφές, δεν βασίζεται εξολοκλήρου σε αυτές γιαυτό και υπάρχει ο απαιτουμενος χρόνος για να ωριμάσει το αντανακλαστικό κατάποσης του μωρού σου, να δοκιμάσει τροφές και να καταλάβει ουσιαστικά τι συμβαίνει! Χρειάζεται χρόνο προσαρμογής , γιαυτό και η ΒLW τεχνική δεν εμπεριέχει πλήρη γεύματα εξαρχής, αλλά σταδιακή εισαγωγή τροφών όπως και στην συμβατική διατροφή με αλεσμένα.

Στην αρχή το μωρό μας μπορεί να μην φάει κατευθείαν, αλλά να παρατηρεί τις τροφές, και να διαλέγει. Μπορεί κάποιες να τις απορρίψει όμως γρήγορα αλλάζει γνώμη και τις θέλει, για αυτό δεν πρέπει να μην τις προσφέρουμε την επόμενη φορά. Χρειάζονται κατά μέσο όρο 10-15 εκθέσεις σε μία τροφή για να την εισάγει στην διατροφή του και να την αποδεχτεί.
Στην αρχή λοιπόν απλά θα βάζει τις τροφές στο στόμα του, θα τις μασουλάει λίγο και μετά θα τις φτύνει και θα καταλήγουν στο πάτωμα αλλά σιγά σιγά, όταν πλέον θα έχει αυτοεκπαιδευτεί να μασάει, θα μάθει και να καταπίνει ότι του βάζουμε στο πιάτο.

Οι τροφές που είναι ασφαλής να φάει το μωρό σου είναι πολλές. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να εισάγεις τροφές στο μωρό σου, αλλά ο πιο σημαντικός στην τελική είναι ο δικός σου τρόπος. Εσύ γνωρίζεις το μωράκι σου περισσότερο από τον καθένα και μπορείς να πάρεις αποφάσεις για αυτό χωρίς κανέναν ενδοιασμό.

Σημαντικό επίσης είναι να δεις πώς ετοιμάζεται η τροφή. Οι τροφές θα πρέπει στην αρχή να είναι τόσο μεγάλες ώστε να μπορούν να τις πιάσουν με το χεράκι τους και να προεξέχουν από πάνω από την γροθιά τους για να δαγκώσουν το πάνω μέρος. Μέχρι τους 9 μήνες περίπου δεν μπορούν να συντονίσουν την γροθιά με την μάσηση, και δεν ξέρουν ακόμη πώς να την ανοίξουν, για αυτό είναι φυσιολογικό να τρώνε την άκρη πάνω από την γροθιά και το υπόλοιπο να το ρίχνουν κάτω για να πιάσουν το επόμενο κομμάτι. Είναι σημαντικό να μην βάζουμε εμείς την τροφή στο στόμα του μωρού μας. Οι μικρές τροφές όπως ο αρακάς, θα πρέπει να είναι καλά βρασμένες.

Εμφάνιση Αλλεργίας

Σύμφωνα με τις τελευταίες παιδιατρικές οδηγίες ένα βρέφος εφόσον είναι έτοιμο για έναρξη στερεών μπορεί να τραφεί ελεύθερα με όποια τροφή επιλέξουν οι γονείς του. Πράγμα που σημαίνει ότι η λογική των 2-3 ημερών για κάθε εισαγωγή νέας τροφής καταργείται. Όλες λοιπόν οι τροφές εισάγονται ελεύθερα. Οσπρια, λαχανικά, φρούτα, ψάρι, ξηροί καρποί σε μορφή βουτύρου, φρούτα, σπόρια, αυγά, τυρί, κρέας, όλα εισάγονται από την πρώτη μέρα σίτισης, σύμφωνα με την επιθυμία του εκάστοτε γονέα. Η ουσία στην τελική είναι να έχει ποικιλία στο πιάτο του ώστε να καταφέρει να γνωρίσει όσο το δυνατόν περισσότερες υφές και γεύσεις, όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Οι αλλεργίες λοιπόν σύμφωνα με τις νέες έρευνες, μειώνονται όσο πιο γρήγορα φέρουμε σε επαφή ένα βρέφος με την τροφή που είναι αλλεργιογόνος. Αρα, όσο πιο νωρίς, τόσο το καλύτερο.

Συμβουλές στον γονέα.

Ας δούμε όμως την δική σου πλευρά. Αν αποφάσισες να ακολουθήσεις αυτή τη φυσική διατροφή, θα πρέπει να παραμένεις ψύχραιμη, να το θέλεις συνειδητά, γιατί αν εσύ είσαι αγχωμένη μία φορά, αυτό θα είναι δύο. Σε συμβουλεύω να διαβάσεις αρκετά πριν ξεκινήσεις, κυρίως να δεις βιντεάκια στο Youtube με το BLW παιδιών μητέρων που έχουν πια εξοικειωθεί και μοιράζονται την εμπειρία τους και να μιλήσεις με έναν ειδικό που προωθεί αυτήν την φυσική πρακτική διατροφής για να σου εξασφαλίσει τις απαραίτητες απαντήσεις στα τόσα ερωτήματά σου.

Προσοχή!!! Δεν χρειάζεται να συμφωνεί ο παιδίατρός σου! Το πιο πιθανό είναι ότι δεν θα συμφωνήσει γιατί ενδέχεται να μην γνωρίζει καλά περί τίνος πρόκειται. Όμως! Δεν είναι υποχρεωμένος ο Παιδίατρος να συμφωνεί με τις δικές σου αποφάσεις για το πως θα μεγαλώσεις το παιδί σου και κυρίως ΕΣΥ δεν θα έπρεπε να το θεωρείς απαραίτητο.

Ως γονέας είσαι ένα αξιοθαύμαστο πλάσμα. Κατέχεις απόλυτη αποκλειστικότητα στην διαχείριση αυτού του ανθρωπάκου και του έχεις μια μόνο υποχρέωση. Να του μάθεις πως να επιβιώνει. Πως να ζει βιώσιμα. Πως να τρέφεται σωστά. Μέχρι να μην χρειάζεται να το κάνεις πια. Τότε η αγωνία σου θα αντικατασταθεί από περηφάνια.

Η επιστροφή στην διατροφή των προγόνων μας.

Τελικά όλη αυτή η πρόοδος, μας οδηγεί πάντα πίσω στις πρακτικές των προγόνων μας. Σαν επαναστάτες έφηβοι, ψάχνουμε να διαφοροποιηθούμε για να οδηγούμαστε ολοένα πίσω στην σοφία αυτών που κατείχαν λιγότερα μέσα από εμάς. Η φύση είναι απλή και είναι με το μέρος μας. Αλίμονο αν χρειαζόταν τελευταίας τεχνολογίας μίξερ για να φάει ένα μωράκι. Είμαστε φτιαγμένοι για να ακολουθούμε τους κανόνες της φύσης. Όσο πιο μακριά της φεύγουμε τόσο περισσότερο οδηγούμαστε σε λάθη. Το BLW δεν είναι κάτι καινούριο. Γίνεται σε βρέφη σε όλον τον κόσμο, όσων ζούν σε απόκρυμνα μέρη, στα μωρά των εσκιμωών, των ιθαγενών που ζουν εκτός οργανωμένης κοινωνίας. Το μέλλον της βρεφικής διατροφής είναι λοιπόν ακριβώς αυτή η ίδια διατροφή που έκαναν και συνεχίζουν να κάνουν γονείς σε κάθε μήκος και πλάτος του πλανήτη. Εύχομαι αυτό το άρθρο να βοηθήσει πολλά μωράκια να την βιώσουν.

Βιβλιογραφία

1. JAMA Pediatr. 2017 Sep 1;171(9):838-846. doi: 10.1001/jamapediatrics.2017.1284.Effect of a Baby-Led Approach to Complementary Feeding on Infant Growth and Overweight: A Randomized Clinical Trial.
   Taylor RW¹, Williams SM², Fangupo LJ³, Wheeler BJ⁴, Taylor BJ⁵, Daniels L³, Fleming EA¹, McArthur J¹, Morison B³, Erickson LW³, Davies RS¹, Bacchus S³, Cameron SL⁴, Heath AM³.
2. Community Pract. 2011 Jun;84(6):20-3.
   Baby-led weaning: transitioning to solid foods at the baby’s own pace.
   Rapley G¹.
   Paediatr Child Health. 2020 Mar;25(2):77-78. doi: 10.1093/pch/pxz069. Epub 2019 May 31.
3. BMC Pediatr. 2015 Nov 12;15:179. doi: 10.1186/s12887-015-0491-8.
   Baby-Led Introduction to SolidS (BLISS) study: a randomised controlled trial of a baby-led approach to complementary feeding.
   Daniels L^1,2, Heath AL³, Williams SM⁴, Cameron SL⁵, Fleming EA⁶, Taylor BJ^7,8, Wheeler BJ^9,10, Gibson RS¹¹, Taylor RW^12,13.
4. Practical tips for paediatricians: Baby-led weaning.
   Anderson LN^1,2, van den Heuvel M^2,3, Omand JA², Wong PD^2,3.
5. Rev Paul Pediatr. 2020 Jan 13;38:e2018084. doi: 10.1590/1984-0462/2020/38/2018084. eCollection 2020. BABY-LED WEANING, AN OVERVIEW OF THE NEW APPROACH TO FOOD INTRODUCTION: INTEGRATIVE LITERATURE REVIEW.
   Gomez MS¹, Novaes APT¹, Silva JPD¹, Guerra LM¹, Possobon RF¹.